بررسی اثر آتش تجویز شده بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک

آتش یکی از اغتشاشات طبیعی است که در بسیاری از اکوسیستم های زمینی روی می دهد. همچنین آتش به عنوان یک ابزار توسط انسان برای مدیریت طیف گسترده ای از اکوسیستم های طبیعی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق اثر شدت های مختلف آتش سوزی بر خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک مورد مطالعه قرار گرفته است. بسیاری از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک توسط آتش سوزی در مزارع تغییر می کند. آتش یکی از مهم ترین عوامل بهبود زمین های کشاورزی در استان کرمانشاه می باشد، و سهم قابل توجهی از مزارع استان سالانه در معرض آتش سوزی قرار می گیرد. آتش با تغییر در محتوی عناصر غذایی خاک قادر است باروری خاک را در طول زمان تحت تاثیر قرار دهد. این مطالعه در شرایط آزمایشگاهی و طبیعی در دانشگاه رازی (کرمانشاه، ایران) انجام شد. در شرایط آزمایشگاهی با اضافه کردن مقادیر مختلف کاه و کلش چهار سطح آتش سوزی حاصل شد: 0 گرم در 1962.5 سانتی متر مربع (کنترل)، 400 گرم در 1962.5 سانتی متر مربع (آتش سوزی با شدت کم)، 800 گرم در 1962.5 سانتی متر مربع (آتش سوزی با شدت متوسط) و 1600 گرم در 1962.5 سانتی متر مربع (آتش سوزی با شدت شدید)، و همچنین تراکم سوخت طبیعی در شرایط مزرعه: 350 گرم در 0.5× 0.5 متر مربع بود. تغییرات فوری در خواص خاک تحت بار های مختلف سوخت مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله از آتش سوزی اثر قابل ملاحظه ای را بر روی اکثر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک سطحی نشان داد، که شامل: مقادیر ph، هدایت الکتریکی و کاتیون های محلول (k, na, ca, mg) در طول مطالعه افزایش یافت (p<0.05). پروسه دفع آب، پایداری توده ی خاک، فسفر قابل جذب، نیتروژن کل، کربن آلی کل و جوامع میکروبی در طی آتش سوزی با شدت اندک و آتش سوزی تجویز شده در شرایط مزرعه افزایش ، اما در طی آتش سوزی با شدت متوسط و بالا کاهش یافتند (p<0.05). سوزاندن در شدت متوسط و بالا منجر به زبر شدن بافت خاک گردید (p<0.05)، در حالی که در طول مطالعه میزان رطوبت خاک کاهش یافته است (p<0.05).